नागर _nāgara

नागर a. (

-री f.) [नगरे भवः अण्]

1 Town-born, town-bred.

-2 Relating to a town, civic.

-3 Spoken in a town.

-4 Polite, civil.

-5 Clever, sharp.

-6 Bad, vile, one who has contracted the vices of a town. नाग- नागरयोर्मध्ये वरं नागो न नागरः । नागो दशति कालेन नागरस्तु पुनः पुनः ॥ Subhāṣita.

-7 Nameless.

-रः 1 A citizen (पौर); यः पण्यस्त्रीरतिपरिमलोद्गारिभिर्नागराणामुद्दामानि प्रथयति शिलावेश्मभि- र्यौवनानि Me.25; Śānti.4.19; Bhāg.1.56.17.

-2 A husband's brother.

-3 A lecturer.

-4 An orange.

-5 Fatigue; hardship, toil.

-6 Desire of final beatitude.

-7 A term applied to a prince engaged in war under certain circumstances and also to a planet when in opposition to other planets (in astrol.)

-8 Denial of knowledge.

-रम् 1 Dry ginger; खर्बूरं मरिचं पूर्णं देवदारु च नागरम् Śiva B.3.16. पिप्पली सैन्धवं चैव नागरं च गुडान्वितम् । प्रातर्दत्तं तुरङ्गाणां नस्यं श्लेष्मविनाशनम् ॥ Śālihotra.

-2 A kind of coitus.

-3 One of the three styles of architecture; it is quadrangular in shape; चतुरस्राकृतिं यत्तु नागरं तत् प्रकीर्तितम् Māna.18.94.

-री 1 The character in which Sanskrit is generally written; cf. देवनागरी.

-2 A clever, intriguing or shrewd woman; हन्ताभीरीः स्मरतु स कथं संवृतो नागरीभिः Ud. D.16.

-3 The plant स्नुही

-Comp. -आह्लम् dry ginger.